Ulaşılamayan Hız

Işık Hızı Nedir?

Einstein'in genel izafiyet teorisinin çıkarımlarından biri de evrende herhangi bir cismin ulaşabileceği maksimum hızın ışık hızını aşamayacağıdır. Dünyanın en hızlı süper sonik uçakları, hatta bunların yüzlerce kat hızlısı dahi ışık hızını geçemezler. Işık hızı tüm hızların en son limitidir. Ortama bağlı olarak ışık hızı değişim gösterir. Işık hızının üstünde bir hız yoktur.

 

Işık, saniyede 300.000 km hız ile hareket eder ve bu hız evrendeki en büyük hızdır. Işık 

hızına sahip bir nesne (Böyle bir nesne yok!) dünya çevresinde saniyede 7 tur atabilir.

Kilometrelerce uzaktaki biri ile telefonla konuşurken, hiçbir gecikme olmadan iletişim kurabilmemiz hepimiz için şaşırtıcı olmuştur. Telefonumuzdan çıkan sinyalin önce istasyona, sonra uyduya daha sonra ise diğer telefona iletilmesi ve bu iletimin bizim gözlemleyebildiğimiz kadarıyla bir anda gerçekleşmesi ışık hızının büyüklüğünü gözler önüne seriyor.

Boşlukta Işık Hızı

Işık bir ortamdan diğerine girdiğinde hızı değişir. Işığın bir ortamdaki hızının yükselmesi veya düşmesinde en büyük rolü oynayan şey "kırılma indisi"'dir. Bununla birlikte boşlukta ışık hızı maksimum seviyededir. Sadece ışık değil, tüm görünen ve görünmeyen elektromanyetik dalgalar boşlukta ışık hızında yol alırlar.

Boşluktaki ışık hızı 299.792.458 m/s 'dir. Liselerde bu kadar küsüratlı verilmese de ışığın gerçek hızı bu değerdedir. Hesaplama kolaylığı açısından standart şekilde verilir. En yaygın kullanım 3x108 m/s'dir. 
 
Işık hızı c harfiyle temsil edilir. Modern fizikte Einstein E=mc2 formülüyle ışık hızını ölümsüzleştirmiştir. Saniyede 300.000 km hız güneş sisteminde yolculuk etmek için iyi bir mesafedir. Işık hızını anlamak ve ilginçliğini daha iyi kavramak için şu örneği verebiliriz. Güneşin ışığının dünyaya ulaşması 8,3 dakika sürer. En yakın yıldızdan ise 3 veya 4 senede dünyaya ulaşır. Yıldızların ne kadar uzakta olduğunu siz düşünün. 


 Işık hızına neden ulaşılamaz?

Einstein’ın ‘E=mc²’ formülünden çıkarılan sonuç kütlesi olan bir nesnenin ışık hızına asla ulaşamayacağıdır. Kütlenin artması ivmelenmenin zorlaşması anlamına gelir. İvmelenmenin zorlaşmasıylada ışık hızına ulaşmak imkansız olur.

Günümüzde ‘Işık Hızı Geçildi’ şeklinde birçok haberler çıkıyor. Hiçbir şey ışıktan daha hızlı yol alamaz!

 

KAYNAKÇA:

http://www.elektrikport.com/teknik-kutuphane/isik-hizi-evrendeki-en-buyuk-hiz/12248#ad-image-0

http://www.fizikmakaleleri.com/2013/01/isik-hizi.html

http://www.on8kitap.com/blog/isik-hizinda-kosmak

http://geikoo.co/isik-hizinin-tarifi
http://hafif.org/yazi/zamanda-yolculuk-uzerine/

MERAK EDİLENLER

Kulaklarımız neden çınlar?

Bazen uğuldama, çınlama, vızıltı gibi sesler duyduğumuzu zannederiz. 
Bu duruma kulak çınlaması denir. Kulak çınlaması çoğu zaman kendi kendine geçer. Kulak çınlamasının başlıca nedeni yüksek sese ya da gürültüye maruz kalmaktır. Orta kulak iltihabı, sinüzit, nezle gibi kulağımızı etkileyen hastalıklar yada kulağımızda biriken kir kulak çınlamasına neden olabilir.

Gözyaşı tükenir mi?
 

Gözyaşı gözlerimizdeki gözyaşı bezlerinin salgıladığı, gözlerimizi nemlendiren ve yabncı maddelerden temizleyen bir sıvıdır. Gözyaşı sürekli olarak salgılanır ancak bazı durumlarda salgı miktarı artar, örneğin gözümüze yabancı bir cisim kaçtığında, ağladığımızda ya da esnediğimizde. Çoğunluğu sudan oluşan gözyaşı tükenmez.

Ay olmasaydı ne olurdu? 

 
En önemli etki (ayışığının eksikliği dışında elbette) gel-gitlerde olacaktı. Yalnızca Güneş’in kütleçekim kuvvetiyle, gel-gitlerin üst ve alt seviyesinde dramatik düşüşler olacaktır. Bu da Dünya’nın hızında yüzyılda yaklaşık 0.002 saniyelik bir yavaşlamaya neden olur. Bunun uzun dönemdeki etkileri çok daha ciddi olur. Mevsimler Dünya’nın yörüngesindeki 23.5°lik eğikliğe bağlıdır. Ay’ın görece olarak muazzam kütle çekimi olmadan yörüngedeki eğiklik sabitliğini yitirecek, diğer gezegenlerin kütle çekimi bu açıda büyük değişikliklere neden olacaktır. Ama bu çok kısa zamanda gerçekleşmeyecek. Örneğin Mars’ın etkisiyle açının 60° değişmesi bir milyon yıldan fazla zaman alacaktır.


Neden hıçkırık tutar?

 

Hıçkırık, midenin üst bölgesinde ve yemek borusunun alt kısmında bulunan sinirlerin uyarılması sonucunda ortaya çıkar. Uyartı ise gaz (hava) varlığı nedeniyle oluşur. Çok hızlı bir şekilde yemek yediğimizde, çoğunlukla besinler ile birlikte hava da yutarız. Bu havanın büyük çoğunluğu bir şekilde zaten geri çıkar, ancak bir kısmı da besin tabakaları arasında hapsolur. Hıçkırık da, hapsolmuş durumdaki bu havanın yukarıya ve vücut dışına doğru atılmasını sağlayan bir mekanizmadır. Karbonatlı içeceklerin aniden hıçkırığın başlamasına neden olması da bu yüzdendir.

 

Bir nöbet esnasındaki hıçkırıkların arasında geçen zaman, gastrik hareketlere denk gelmektedir ve bu nedenle de düzensizdir. Ancak çoğu zaman, belirli bir süre sonra, bu ritmi yakalayabilirsiniz. Burada yapılması gereken şey, hapsolmuş gazın aşağı veya yukarıya doğru hareketine yardımcı olmaktır.

 

KAYNAKÇA

TÜBİTAK Bilim Çocuk Dergisi, Sayı 206, Şubat 2015.

http://www.ntv.com.tr/yasam/en-merak-edilen-101-soru,zTWIleB7L0Of8Gb1lILNIg

http://msbr.blogcu.com/neden-hickirik-tutar-nasil-gecer/8420769

http://www.sozlukanlaminedir.net/gozyasi-nedir-gozyasi-ne-demek/

http://www.resimcity.com/rcr-dunya-ve-ay-165.html

BİLİM DÜNYASINDA NELER OLUYOR?

Ceres’in Yüzeyindeki Parlak Noktalar

NASA’ya ait Dawn adlı uzay aracı yaklaşık bir yıldır Ceres’in yörüngesinde dolanarak cüce gezegen hakkında bilgi topluyor. Bu süreçte elde edilen fotoğraflarda cüce gezegenin yüzeyinde parlak beyaz alanlar olduğu görüldü. Aynı alanlarda daha önce su buharına rastlanmıştı. Yapılan incelemelerde parlak alanların büyük bir olasılıkla tuzlu su buzunun gaz hale geçmesi sonucunda geride kalan magnezyum sülfat yığınları olduğu sonucuna ulaşıldı. Araştırtmacılar cüce gezegeni,n yüzeyinin altında tuzlu su buzu tabakası bulunduğunu ve bu tabakanın bir astreoidin çarpmasıyla ortaya çıkmış olabileceğini düşünüyorlar.

Akıllı Telefonlar Mikroskop Gibi Kullanılabilecek

İsviçre’de bulunan Scrona adlı özel bir şirket tarafından akıllı telefonları mikroskoba çevirebilen bir aygıt geliştirildi. µPeek adı verilen bu aygıt akıllı telefonun arkasına kameranın bulunduğu bölüm üzerine yerleştiriliyor ve telefona yüklenen bir uygulamayla kullanılabiliyor. İncelnmek istenen nesne telefonun kamerasının önüne getirildiğinde aygıtta bulunan mercek sayesinde nesnenin büyütülmüş yüksek kalitede mikroskobik görüntüsü telefonun ekranında görülebiliyor. Bluetooth teknolojisi ile telefona bağlanan µPeek şarj edildikten sonra yaklaşık dört saat süreyle kullnılabiliyor.

Yutu Yeni Bir Çeşit Volkanik Kaya Buldu

Çin Ulusal Uzay İdaresi (CNSA) tarafından 2013 yılında aya gönderilen Yutu uzay aracı, ayda yeni bir çeşit volkanik kaya buldu. Bilim insanları bu volkanik kayaların daha önce ABD veRusya tarafından Ay’a yapılan Apollo ve Luna görevlerinde bulunan kaya örneklerinden farklı olduğunu belirtiyor. Daha önce Ay’dan getirilen kayaların yaklaşık %15 ya da %1 oranında titanyum içerdiği belirlenmişti. Yeni volkanik kayalarsa yaklaşık  % 5 oranında titanyum içerirken demir bakımından zenginler. Bilim insanları bulunan yeni volkanik kayaların Ay’ın oluşumu ve Ay’daki volkanik etkinlikler hakkında kapsamlı bilgi sağlayacağını düşünüyor.

KAYNAKÇA

TÜBİTAK Bilim Çocuk Dergisi, Sayı 217, Ocak 2016.

http://onedio.com/haber/ceres-in-esrarengiz-parlak-noktalarinin-sirri-sonunda-cozuldu-601448

http://www.rellablog.com/mikroskobu-cebe-getiren-%C2%B5peek-kickstarterda-basariya-ulasti/  

http://bilgihanem.com/ay-nedir/

Evimizde bilim

Motorlu Tekne Yapalım

Gerekli Malzemeler:

·        İçi su dolu büyük bir kap

·        Kapaklı plastik kutu

·        Makas

·        Yapışkan bant

·        Paket lastiği

·        İki çöp şiş çubuğu 

Haydi Başlayalım!

    1.      Plastik kutunun kapağını makasla kesin.

    2.      Çöp şiş çubuklardan birini kutunun uzun yan kenarına, çubuğun yarısı dışarıda kalacak şekilde iki yerinden bantlayın.

    

 

   3.      Kutunun kapağından dikdörtgen bir parça kesin. Bu parçaları uzun kenarı kutunun kısa kenarından bir iki santimetre kısa olsun.

   4.      Bu parçayı ortadan ikiye katlayın. Daha sonra açın ve parçayı iki yerinden kat izine kadar kesin.

   5.      Paket lastiğini dikdörtgen parçanın kesikli yerlerinden geçirin ve daha sonra dikdörtgen parça ortada kalacak şekilde çubuklara takın. Motorlu tekneniz hazır!

   6.      Dikdörtgen parçayı yaklaşık on kere döndürün ve elinizle tutun. Daha sonra tekneyi dikdörtgen parça kabın kenarına yakın olacak şekilde içi su dolu kaba koyun. Sonra da dikdörtgen parçayı serbest bırakın.

Neler Oluyor?

Paket lastiğine takılı olan dikdörtgen parçayı döndürdüğünüzde gerilen ve bükülen lastikte enerji depolanır. Parçayı serbest bıraktığınızda lastikteki enerji boşalırken plastik parça döner. Dikdörtgen parça suyu iter ve tekne ilerler.

KAYNAKÇA:

TÜBİTAK Bilim Çocuk Dergisi, Sayı 217, Ocak 2016.

GÖKYÜZÜNDEKİ RENKLİ IŞIKLAR

KUTUP IŞIKLARI
Dünyamızın kuzey ve güney kutuplarına yakın olan bölgelerinde bazı geceler renkli ışıklar görülür. Yeşil, kırmızı, mor, mavi... Bu etkileyici doğa olayının nasıl oluştuğunu öğrenmek ister misiniz?
























Kutup ışıkları daha çok kutup bölgelerinde görüldüğü için bu adı almıştır. Her iki kutup bölgesinde de görülebilirler. Kuzey Kutup Bölgesi ve yakınlarında oluşan kutup ışıklarına kuzey ışıkları, Güney Kutup Bölgesi ve yakınlarında oluşan  kutup ışıklarına güney ışıkları denir.

Kutup ışıkları kuzeyde Norveç, Finlandiya, İsveç, İzlanda, Kanada, Alaska, Grönland ve Rusya gibi kuzeydeki ülkelerde görülür. Güneyde ise Antartika, Güney Amerika; Yeni Zelenda, Avusturalya gibi ülkelerden görülür.                                                                      

Kutup ışıklarına "aurora" denir. Aurora Latincede şafak anlamına gelir.

Kutup ışıkları genellikle Güneş patlamalarının ardından oluşur. Bu patlamalar sırasında atomdan küçük bazı parçacıklar açığa çıkar. Bunlar çoğunlukla elektronlar ve protonlardır. Bu parçacıklar Güneş'ten hızla uzaklaşarak uzaya yayılır. Yayılan bu parçacıkların bir kısmı Dünya'ya ulaşır. Ancak Dünya'nın manyetik alanı bu parçacıkların büyük bölümünü yakalar. Dünya'nın manyetik alanı kutup bölgelerinde yeryüzüne çok yakındır. Bu nedenle parçacıklar kutuplara yakın bölgelerde atmosfere girer. 

Dünya büyük bir mıknatıs gibidir. Kutupları ve manyetik alanı vardır.

Güneş’ten gelen ve Dünya atmosferine giren parçacıklar, atmosferin üst tabakalarında gaz molekülleriyle çarpışır. Bu durum gaz moleküllerinin enerjisinin artmasına neden olur. Bir süre sonra gaz molekülleri yeni, kazandıkları bu enerjiyi ışık olarak yayar ve eski hallerine dönerler.

Kutup Işıkları ile İlgili Bilgiler

·        Kutup ışıları farklı renklerde olur. Bazen birkaç renk bir arada görülebilir. Renklerin farklı olması parçacıkların hangi gaz molekülüyle, hangi yükseklikte çarpıştıkları ile ilgilidir.

• ·      Dünya atmosferinde en fazla bulunan gaz azot ve oksijendir.
  ·        Güneş’ten gelen parçacıklar yeryüzünden 95 kilometreden daha yukarıdaki azot molekülleri ile çarpıştığında mor ve eflatun renkli kutup ışıkları oluşur.
  ·        Güneş’ten gelen parçacıklar yeryüzünden 95 kilometreye kadar olan yüksekliklerdeki azot molekülleriyle çarpıştıklarında mavi renkli kutup ışıkları oluşur.
  ·        Güneş’ten gelen parçacıklar yeryüzünden 240 kilometreden daha yukarıdaki oksijen molekülleri ile çarpıştığında kırmızı renkli kutup ışıkları oluşur.
  ·        Güneş’ten gelen parçacıklar yeryüzünden 240 kilometreye kadar olan yüksekliklerdeki oksijen molekülleriyle çarpıştıklarında yeşil renkli kutup ışıkları oluşur.
  Kutup ışıkları hava karanlık olduğunda çıplak gözle rahatça görülebilir.
    

Kaynakça

http://nisanazz.blogcu.com/kutup-isiklari/12948734

http://www.teknolojioku.com/foto-galeri/muhtesem-kutup-isiklari-4711.html?p=9

http://www.neredekal.com/blog/kuzey-isiklarinin-dansini-izleyebileceginiz-en-iyi-7-yer/

TÜBİTAK Bilim Çocuk Dergisi, Sayı 206, Şubat 21015.